О методах восстановления гипсоносных и сильнозасоленных почв Сырдарьинской области в современных условиях Ф.Ф.Садиев - докторант, НИИИВП М.З.Юлдашев - к.с.х.н. доцент, ТИИИМСХ Ю.И.Широкова - к.с.х.н., с.н.с., Г.К.Палуашова - PhD, М.А. Якубов - д.т.н.

О методах восстановления гипсоносных и сильнозасоленных почв Сырдарьинской области в современных условиях

Ф.Ф.Садиев - докторант, Научно-исследовательский институт ирригации и водных проблем

М.З.Юлдашев - к.с.х.н. доцент, Ташкентский институт инженеров ирригации и механизации сельского хозяйства

Ю.И.Широкова - к.с.х.н., с.н.с., Г.К.Палуашова - PhD, М.А. Якубов - д.т.н., г.н.с.

Научно-исследовательский институт ирригации и водных проблем

Аннотация

В статье рассмотрены эффективность глубокого рыхления почвы за предшествующий период и в современных условиях в Сырдарьинской области. Оценка проведена по изменению объёмной массы почв и другим параметрам: изменение ППВ и влияние на миграцию солей. Критический анализ предшествующих технологий показал, что в современных условиях использование в качестве мелиорантов 20-30 т/га навоза или лигнина не реально. Показана эффективность применения препарата-десоленизатора "биосольвент", аналога Швейцарского препарата «Сперсал» в вегетацию хлопчатника методом опрыскивания почвы 10 % раствором перед поливом в условиях гипсоносных почв изученная на опытных участках в Хавастском районе Сырдарьинской области. Установлено, что препарат даёт наилучшие результаты по выщелачиванию солей на землях с высокой степенью засоленности на фоне глубокого ранее-весеннего рыхления почв. Расход препарата-5 л/га на один полив и 10 л/га на промывку.

Ключевые слова: засоленные орошаемые земли, глубокое рыхление, водно-физические свойства, гипсоносные почвы, сезонное соленакопление, мелиорант Биосольвент.

Замонавий шароитда Сирдарё вилоятининг гипслашган ва кучли шўрланган тупроқларини тиклаш усуллари ҳақида

Ф.Ф.Садиев - докторант, Ирригация ва сув муаммолари илмий-тадқиқот институти

М.З.Юлдашев қ.х.ф.н., доцент, Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти

Ю.И.Широкова - қ.х.ф.н., к.и.х., Г.К.Палуашова - PhD, М.А.Якубов - т.ф.д., б.и.х.

Ирригация ва сув муаммолари илмий-тадқиқот институти

Аннотация

Мақолада Сирдарё вилоятининг ўтган даврлардаги ва ҳозирги замонавий шароитдаги тупроқни чуқур юмшатиш самарадорлиги кўриб чиқилган. Тупроқнинг ҳажмли массасининг ўзгариши ва бошқа параметрлари бўйича баҳоланди:ЧДНСнинг ўзгариши ва тузларнинг кўчиш таъсири. Ўтган давр технологиялари критик таҳлиллари кўрсатадики, замона-вий шароитда мелиорант сифатида гектарига 20-30 тонна гўнг ёки лигниндан фойдаланиш ҳақиқатга тўғри келмайди. Сирдарё вилояти Ховос туманининг гипслашган, кучли шўрланган тупроқ шароитида «Сперсал» Швейцария препарати аналоги бўлган "биосольвент" тузсизлантириш препаратини қўллаш самарадорлиги кўрсатилган. Эрта баҳорда ерларни чуқур юмшатиш кучли даражада шўрланган ерларни тузсизланишида, ушбу препарат ижобий натижаларга олиб келиши аниқланди. Бир гектарни суғориш учун 5 литр ва шўр ювиш учун эса 10 литр препарат сарф қилинади.

Таянч сўзлар: суғориладиган шўрланган ерлар, чуқур юмшатиш, сув-физик хоссалар, гипслашган тупроқлар, мавсумий туз тупланиш, Биосольвент мелиоранти.

About methods for restoring hypson-based and high salinity of soils of the Sirdarya region under modern conditions

F.F.Sadiev - doctoral student, Research Institute of Irrigation and Water Problems

M.Z.Yuldashev - c.a.s., associate professor, Tashkent Institute of Irrigation and Agricultural Mechanization Engineers

Yu.I. Shirokova - c.a.s., senior researcher, G.Q. Paluashova PhD, M.A. Yakubov - d.t.s, chief researcher

Abstract

The article discusses the effectiveness of deep loosening of the soil for the previous period and in modern conditions in the Syr Darya region. The assessment was carried out according to the change in the volumetric mass of the soil and other parameters: a change in the WSP and the effect on salt migration. A critical analysis of previous technologies showed that in modern conditions of using 20-30 t / ha of manure or lignin as ameliorants is not realistic. The effectiveness of the use of the Biosolvent desolinizing agent, an analogue of the Swiss Spersal preparation, in the conditions of gypsum-bearing saline soils in the Havast region of the Syrdarya region is shown. It was found that the drug gives the best results in the leaching of salts on lands with a high degree of salinity against the background of deep earlier spring loosening of the soil. The consumption of the drug is 5 l / ha for one irrigation and 10 l / ha for flushing/

Key words: saline irrigated lands, deep loosening, water-physical properties, gypsum-bearing soils, seasonal salt accumulation, meliorant Biosolvent.

Read the full paper